22 Dhjetor, 1461, Kështjella e Petrelës, Një Natë e Gjatë Dimri
22 Dhjetor, 1461, Kështjella e Petrelës, Një Natë e Gjatë Dimri Era fërshëllen si një shpirt i humbur rreth mureve të Petrelës. Bora ka mbuluar gjithçka, duke krijuar një heshtje të çuditshme, pothuajse të frikshme. Jam vetëm në dhomën time, pranë zjarrit që kërcet në oxhak. Ushtarët flenë, por unë nuk mundem. Sonte, demonët e mi të brendshëm janë më të zhurmshëm se kurrë. Nuk janë jeniçerët apo spahinjtë ata që më trembin sonte. Janë dyshimet. Ato zvarriten në mendjen time si gjarpërinj helmues. A jam duke bërë gjënë e duhur? A ia vlen gjithë ky gjak, gjithë kjo vuajtje? Çfarë nëse, në fund, gjithçka do të jetë e kotë? Çfarë nëse Arbëria është e destinuar të bjerë, pavarësisht gjithë përpjekjeve të mia? Më shfaqet në mendje fytyra e Sulltan Muratit, babait të Mehmetit. Ai dikur më donte si birin e tij. Më dha emrin Skënder, më mësoi artin e luftës. Çfarë do të thoshte ai po të më shihte tani, duke luftuar kundër perandorisë që ai ndërtoi? Do të më quante tradhtar? Apo ndoshta, thellë-thellë, do të kuptonte se dashuria për atdheun tim ishte më e fortë se çdo besnikëri tjetër? Ndonjëherë, në errësirën e natës, më duket sikur shoh fantazmat e atyre që kanë rënë në betejë. Miq e armiq. Ata më vështrojnë me sytë e tyre të zbrazët, duke më pyetur: "Përse? Përse gjithë kjo vdekje?" Nuk kam përgjigje për ta. Ose ndoshta përgjigja është aq e thjeshtë sa është e vështirë për t'u pranuar: për një fjalë. Për fjalën "Liri". Thonë se unë jam i bekuar, se kam fatin me vete. Por unë e di se fati është një zonjë tekanjoze. Sot të buzëqesh, nesër të kthen shpinën. Nuk mund të mbështetem te fati. Duhet të mbështetem te forca ime, te trimëria e ushtarëve të mi, te ndihma e Zotit. Por çfarë nëse Zoti na ka braktisur? Çfarë nëse lutjet tona humbasin në pafundësinë e qiellit pa marrë përgjigje? Këto janë blasfemi, e di. Por në netët e gjata e të errëta si kjo, edhe besimi më i fortë lëkundet. Pastaj kujtoj fytyrën e Donikës, dashurinë e saj të palëkundur. Kujtoj Gjonin, djalin tim, dhe shpresën që ai përfaqëson për të ardhmen. Kujtoj malet tona të larta e të pathyeshme, që kanë parë perandori të lindin e të vdesin, por që kanë mbetur gjithmonë aty, krenare e të palëkundura. Dhe atëherë, dyshimet fillojnë të largohen. Frika zbehet. Sepse e kuptoj se nuk jam vetëm në këtë luftë. Jam pjesë e diçkaje më të madhe, një zinxhiri të gjatë brezash që kanë luftuar për këtë tokë. Dhe nëse unë bie, dikush tjetër do të ngrejë flamurin. Shpirti i Arbërisë nuk mund të shuhet aq lehtë. Zjarri në oxhak po shuhet. Agimi nuk është larg. Duhet të pushoj pak. Nesër është një ditë tjetër, një tjetër sfidë. Dhe unë duhet të jem gati. Duhet të jem Skënderbeu, Dragoi i Arbërit, shpresa e një populli. Edhe nëse thellë brenda meje, ndonjëherë, fshihet vetëm Gjergji, njeriu i mbushur me dyshime e frikëra. Por demonët nuk do të fitojnë. Jo sonte. Jo kurrë. Gjergji.